Όπως και σε κάθε άλλη χρονική περίοδο, τα παιδιά σήμερα μεγαλώνουν με κάποιες κοινές παραστάσεις, θέματα συζήτησης, κοινά ενδιαφέροντα και κοινούς τρόπους διασύνδεσης και επικοινωνίας. Το κυρίαρχο μέσο κοινωνικής δικτύωσης είναι πλέον το διαδίκτυο, είτε σαν τρόπος συνεχούς επικοινωνίας, είτε ως πηγή ενδιαφέροντος περιεχομένου, είτε και σαν τρόπος διασκέδασης. Σε μία παρέα εφήβων τα θέματα συζήτησης είναι τι είδαν στο διαδίκτυο, τα νέα επεισόδια σε vlogs, τα νέα videoclip, τα αστεία βίντεο, οι καινούργιες φωτογραφίες διάσημων που ακολουθούν, τα νέα της ποδοσφαιρικής ομάδας καθώς και το κουτσομπολιό της τάξης, όλα πλέον ψηφιακά και αστραπιαία.
Μπορούμε να πούμε ότι τα κοινωνικά δίκτυα μας είναι απαραίτητα και σημαντικά καθώς ο άνθρωπος είναι κοινωνικό όν και μέσα από τις κοινωνικές επαφές μας λαμβάνουμε την αίσθηση του ανήκειν, αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση. Και εδώ κατατάσσονται πλέον και τα κοινωνικά δίκτυα της νέας εποχής, όπου ανήκουν οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης (π.χ Facebook, twitter) και οι υπηρεσίες άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων (SMS, Whatsapp, Viber, κοκ) αλλά και δημιουργίας και προβολής περιεχομένου (YouTube, Instagram, κ.ο.κ).
Τα ονόματα των ιστοσελίδων και των υπηρεσιών δεν είναι τόσο σημαντικά καθώς είναι και μόδες που εναλλάσσονται πολύ γρήγορα. Ο γονέας χρειάζεται όμως να γνωρίζει κάποια χαρακτηριστικά που αφορούν λίγο πολύ όλες τις σελίδες και τις υπηρεσίες.
Αν ότι εκθέτει ο χρήστης είναι ενδιαφέρον για τους άλλους τότε ανταμείβεται είτε με μία ένδειξη επιδοκιμασίας (‘like’) είτε με το να διαμοιράζεται το περιεχόμενο του και στους άλλους και να γίνεται γνωστός. Επειδή η χειρότερη μάθηση είναι η τιμωρία, δεν υπάρχει η δυνατότητα να τιμωρηθεί ψυχολογικά κάποιος για μία ανάρτηση που δεν αρέσει (δεν υπάρχει ‘dislike’). Ακόμα και αν κάποιος αναρτήσει προσβλητικό περιεχόμενο, κατά κανόνα το περιεχόμενο του απλά θα διαγραφεί και ίσως λάβει την τιμωρία του να μην μπορεί να αναρτήσει νέο περιεχόμενο για λίγες μέρες.
Η ροή του περιεχομένου πρέπει να είναι συνεχής για να κρατά το ενδιαφέρον, οπότε συνεχώς υπάρχει η παρότρυνση να συνδεθεί ο χρήστης με νέους που μπορεί να έχει κοινούς φίλους ή και απλά να είναι στην ίδια περιοχή ή σε ίδιες ομάδες ενδιαφέροντος. Ο χρήστης λαμβάνει υπενθυμίσεις για γενέθλια φίλων, για επετείους σύνδεσης με φίλους, για εικόνες που ανέβασε πέρσι τέτοια μέρα, κοκ. Οτιδήποτε θα παροτρύνει κάποιον που δεν «ποστάρει» (δεν δημιουργεί νέο περιεχόμενο) να το κάνει.
Το περιεχόμενο που έχει τη μεγαλύτερη αξία (λαμβάνει δηλαδή τη ψυχολογική ανταμοιβή) είναι το πρωτότυπο περιεχόμενο, άρα το προσωπικό περιεχόμενο από όλες τις απόψεις (προσωπικές σκέψεις, φωτογραφίες, βίντεο). Οι σελίδες αυτές θα κινηθούν πολύ γρήγορα μόνο εναντίον των χρηστών για τους οποίους υπάρχει υπόνοια ότι δεν είναι πραγματικοί λογαριασμοί επειδή δεν αναρτούν πρωτότυπο περιεχόμενο. Αν ένας χρήστης έχει εμφανώς ψεύτικο όνομα, προφίλ, κοκ αλλά αναρτά περιεχόμενο πρωτότυπο τότε δεν θα διαγραφεί καθώς συνεισφέρει στην λειτουργία της ιστοσελίδας. Οπότε η ανωνυμία δεν είναι απαγορευμένη εφόσον υπάρχει κινητικότητα.
Εφόσον δεχθώ να συνδεθώ σε μία από αυτές τις σελίδες ουσιαστικά ανοίγει και μία ‘πόρτα’ να μπορώ να δεχτώ μηνύματα από άτομα που είναι ή δεν είναι συνδεδεμένα μαζί μου. Αυτή η πόρτα χρειάζεται να μένει κλειστή σε όλους όσους δεν είναι 100% εξακριβωμένη η πραγματική τους ταυτότητα. Ο μόνος τρόπος εξακρίβωσης της ταυτότητας είναι η διασταύρωση με ένα ήδη γνωστό άλλο μέσο. Για παράδειγμα λαμβάνω ένα αίτημα φιλίας από ένα άτομο του οποίου του προφίλ έχει το όνομα γνωστού μου ατόμου. Θα ξέρω ότι όντως είναι αυτό αν το επιβεβαιώσω με ένα απλό SMS στο κινητό του «μου έστειλες αίτημα φιλίας;». Ισχύει και το αντίστροφο. Δηλαδή αν έρθει ένα SMS από μία άγνωστη επαφή που λέει ότι είναι γνωστό μου άτομο, μπορώ να το ρωτήσω στο προφίλ του στο Facebook που ξέρω ήδη ότι είναι δικό του αν όντως ο αριθμός του είναι αυτός. Το νόημα εδώ είναι ότι κανένα μέσο από μόνο του δεν είναι ασφαλές. Η ασφάλεια βρίσκεται στη διασταύρωση.
Σημειώνεται στόχευση ατόμων για εκφοβισμό (cyberbullying), διαδικτυακή παρακολούθηση (harassment) και προσέγγιση ανηλίκων (grooming) ακόμα και σε αθώες αναρτήσεις ενός π.χ. τραγουδιστή. Πολύ συχνοί ακόμα και ομηρικοί καυγάδες μεταξύ αγνώστων (flaming) σε σχολιασμούς αναρτήσεων.
Ο γονέας λοιπόν χρειάζεται: