Πώς τα παιδιά θα γίνουν υπεύθυνοι ψηφιακοί πολίτες;

Η ιδιότητα του ψηφιακού πολίτη αναπτύσσεται μέσω της Ψηφιακής Πολιτειότητας (Digital Citizenship), των κανόνων δηλαδή εκείνων βάση των οποίων χρησιμοποιούμε υπεύθυνα την τεχνολογία. Μέσω της Ψηφιακής Πολιτειότητας τα παιδιά μπορούν να συμμετέχουν στην ψηφιακή κοινωνία, είτε ως ομάδες είτε ατομικά δημιουργώντας κοινότητες, δίκτυα επικοινωνίας, συνεργασίες, δράσεις και προγράμματα. Στην πορεία προς την κατάκτηση της Ψηφιακής Πολιτειότητας η σημασία και ο ρόλος της εκπαίδευσης είναι καθοριστικός διότι μπορεί να μάθει στα παιδιά ποιοι είναι οι κανόνες και πως να αναπτύξουν κατάλληλη συμπεριφορά στην ψηφιακή κοινωνία. Επίσης, η διδασκαλία θεμελιωδών αξιών όπως της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και του σεβασμού στη διαφορετικότητα θα συμβάλει ώστε τα παιδιά να αναπτύξουν μια υπεύθυνη συμπεριφορά. Η κριτική χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας έχει τη δυνατότητα να θέσει σε σωστές βάσεις τις σχέσεις των παιδιών και την επικοινωνία μεταξύ τους, μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα και τα άλλα περιβάλλοντα επικοινωνίας.

Η εκπαίδευση των παιδιών και η ανάπτυξη της κριτικής τους σκέψης πρέπει να γίνει από μικρή ηλικία. Ως γονείς, πρέπει να έχουμε περιηγηθεί μαζί πολλές ώρες και σε πολλές σελίδες. Να έχουμε συζητήσει αρκετά, να έχουμε βάλει όρια και να έχουμε καθορίσει ένα πλαίσιο συμπεριφοράς και κανόνες με τους οποίους θα συμπεριφέρονται στο διαδίκτυο. Έτσι τα παιδιά θα αισθάνονται ασφάλεια. Ως γονείς επίσης πρέπει να αξιοποιήσουμε τα κατάλληλα εργαλεία προστασίας, π.χ. τις υπηρεσίες γονικού ελέγχου που προστατεύουν τα παιδιά από την πρόσβαση σε ιστοσελίδες με επικίνδυνο περιεχόμενο. Εδώ πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα το εξής: στην προσπάθειά μας ως γονείς να καθορίσουμε όρια και κανόνες, δεν πρέπει να περάσουμε σε γενικευμένου τύπου απαγορεύσεις προς τα παιδιά, π.χ. να τους πούμε ότι θα μπαίνουν στο Διαδίκτυο μόνο παρουσία μας ή μόνο τα Σαββατοκύριακα κλπ. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα παιδιά θα βρουν τον τρόπο να μπούνε στο Διαδίκτυο ακόμα κι αν τους το απαγορεύσουμε στο σπίτι.

Η ενασχόληση των παιδιών με τον ψηφιακό κόσμο έχει αρκετά επίπεδα και στάδια. Υπάρχουν παιδιά που απλά χρησιμοποιούν και «καταναλώνουν» τον ψηφιακό κόσμο. Υπάρχουν παιδιά που συμμετέχουν μέσα από το μοίρασμα πληροφοριών και ιδεών καθώς και επικοινωνώντας με άλλα παιδιά. Υπάρχουν όμως και τα παιδιά που δημιουργούν τα ίδια νέο περιεχόμενο, μεθόδους και εργαλεία, συμμετέχοντας με τον τρόπο αυτό πιο ενεργά στον ψηφιακό κόσμο. Τέλος, υπάρχουν και εκείνα τα παιδιά που αξιοποιούν το Διαδίκτυο και τις δυνατότητες των Τ.Π.Ε. ώστε να επηρεάσουν και να διαμορφώσουν την κοινωνία και το μέλλον της. Οι δύο τελευταίοι τρόποι συμμετοχής είναι σίγουρα και οι πιο σημαντικοί: τα παιδιά αλληλεπιδρούνε με την κοινωνία και ρυθμίζουν την πορεία της, π.χ. τα συλλογικά αιτήματα που υπογράφονται μέσω του Διαδικτύου συνιστούν ένα μέσο ενεργής συμμετοχής στα κοινά.