Πνευματική ιδιοκτησία και downloading

Η τεχνολογία έχει καταστήσει την ψηφιακή αντιγραφή και το downloading αρχείων μουσικής, βίντεο ή φωτογραφιών, ευκολότερη από ποτέ. Αλλά το γεγονός πως η τεχνολογία επιτρέπει κάτι τέτοιο, δεν σημαίνει πως είναι νόμιμο και ορθό ως πρακτική. Είναι λοιπόν στο χέρι του γονιού να δώσει στο παιδί να καταλάβει τη διαφορά ανάμεσα στις δυνατότητες του μέσου και στο νόμιμο του πράγματος, εστιάζοντας επίσης και σε κάποιες άλλες σημαντικές παραμέτρους, όπως εκείνη της επικινδυνότητας που συνοδεύει την πρακτική του παράνομου downloading.

Καταρχάς, πρέπει να γνωρίζουμε τι είναι νόμιμο και τι παράνομο, ώστε να μπορούμε να το αποφύγουμε. Νόμιμο είναι να κατεβάζουμε αρχεία μουσικής ή βίντεο από sites, εξουσιοδοτημένα από τους κατόχους του, είτε αυτό γίνεται με χρέωση είτε απολύτως δωρεάν. Είναι παράνομο να κατεβάζουμε μη εξουσιοδοτημένα αρχεία από τα λεγόμενα «πειρατικά» sites ή μέσω torrents (υπηρεσίες που συνδέουν μεταξύ τους χιλιάδες χρήστες ώστε το downloading να γίνεται ταυτόχρονα από πολλαπλές πηγές). Κατά την ίδια λογική, είναι εξίσου παράνομο να δημιουργούμε και να ανεβάζουμε μη εξουσιοδοτημένα αντίγραφα αρχείων (το γνωστό uploading) σε τέτοιου είδους sites ή δίκτυα.

Η νομοθεσία περί copyright (πνευματικά δικαιώματα) εφαρμόζεται στις περιπτώσεις downloading, διαμοιρασμού, ακόμα και streaming (ζωντανή μετάδοση εικόνας ή/και ήχου) όπως ακριβώς ισχύει και στον πραγματικό (μη ψηφιακό) κόσμο καλύπτοντας για παράδειγμα τα φυσικά CDs και DVDs. Όσοι επομένως διαθέτουν μουσική, ταινίες ή τηλεοπτικό περιεχόμενο σε άλλους μέσω ενός δικτύου διαμοιρασμού αρχείων, κατεβάζουν από ένα παράνομο site ή πωλούν αντίγραφα δίχως την άδεια του κατόχου των δικαιωμάτων τους, θα αντιμετωπίσουν σοβαρές ποινικές ευθύνες.

Οι γονείς οφείλουν να ενημερώσουν τα παιδιά για το τι ακριβώς συνεπάγεται μια τέτοια πράξη, εκθέτοντάς ταυτόχρονα -εκτός από το αμιγώς νομικό- και το (μη) ηθικό σκέλος της πράξης του παράνομου downloading: Αφενός πρόκειται περί κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας και αφετέρου με την πράξη αυτή οι δημιουργοί των έργων αυτών δεν θα αμειφθούν για τη δουλειά τους και μακροπρόθεσμα ίσως να μην μπορούν να επιβιώσουν από το επάγγελμά τους.

Ένα πολύ ισχυρό παράδειγμα που μπορούμε να αναφέρουμε, είναι να βάλουμε τα παιδιά στη θέση των δημιουργών: Πόσο άραγε θα τα πείραζε εάν μία δημιουργία τους (ακόμη και κάτι απλό όπως μία σχολική εργασία) γινόταν φύλλο και φτερό στο Internet, χωρίς καν να τους αποδίδουν τα εύσημα;