Πώς από το STEM φτάσαμε στο STREAM

Πώς ξεκίνησαν όλα:

Το 2000, μια έκθεση της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, Μηχανικών και Ιατρικής των ΗΠΑ προέβλεψε ολέθριες συνέπειες εάν η χώρα δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί την παγκόσμια οικονομία ως αποτέλεσμα ενός ελλιπώς προετοιμασμένου εργατικού δυναμικού.

Το 2001, επιστήμονες στο Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ (NSF) εισήγαγαν την έννοια SMET. Η Αμερικανίδα βιολόγος Judith Ramaley, στέλεχος της NSF, σχημάτισε το ακρωνύμιο STEM, για να συνδέσει τους εκπαιδευτικούς στόχους με τις ανάγκες του εργατικού δυναμικού.

«STEM είναι μια διεπιστημονική προσέγγιση της μάθησης όπου οι αυστηρές ακαδημαϊκές έννοιες συνδυάζονται με προβλήματα της καθημερινότητας, καθώς οι μαθητές εφαρμόζουν την Επιστήμη, την Τεχνολογία, τη Μηχανική και τα Μαθηματικά σε περιβάλλοντα που συνδέουν το σχολείο με την κοινωνία, την εργασία και την παγκόσμια οικονομία».

Πώς το STEM έγινε STEAM

Το 2007, η ερευνήτρια Georgette Yakman ανακοίνωσε την ανάγκη να συμπεριληφθεί και η Τέχνη (με την ευρεία της έννοια) στα προγράμματα STEM. Σύμφωνα με λεγόμενά της: "η επιστήμη και η τεχνολογία, ερμηνεύονται μέσω της μηχανικής και των τεχνών και όλα βασίζονται σε στοιχεία των μαθηματικών. Αυτή είναι μια πολύ καλή αρχή – εφόδιο για την αγορά εργασίας του 21ου αιώνα" … Έτσι το STEM έγινε STEA[rt]M.

Η αξία της Μελέτης και της Γραφής οδήγησαν στο STREAM

Από το 2010, επιστήμονες, εκπαιδευτικοί αλλά και Οργανισμοί έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν ότι οι δεξιότητες που απαιτούνται πλέον, περιλαμβάνουν τη μελέτη και τη γραφή σε συνδυασμό με τη σκέψη και την τέχνη. Η απεικόνιση, η αναγνώριση και ο σχηματισμός μοτίβων, η μοντελοποίηση και η απόκτηση «αίσθησης» για τα πράγματα, καθώς και οι δεξιότητες που αποκτώνται από τη χρήση εργαλείων, όπως το στυλό και τα πινέλα, είναι αποδεδειγμένα πολύτιμα εφόδια για την ανάπτυξη των παιδιών-μαθητών.

Η γραφή (wRiting), για να είναι δημιουργική, αξιοποιεί ένα μεγάλο φάσμα «εργαλείων σκέψης». Για να γίνουμε καλοί συγγραφείς πρέπει να αναγνωρίζουμε και να δημιουργούμε μοτίβα. Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποιούμε αναλογίες και μεταφορές με σκοπό να μοντελοποιήσουμε μία πραγματικότητα. Μεταφράζουμε αισθήσεις, συναισθήματα και γνώσεις σε μεταδιδόμενες μορφές με σαφήνεια. Συνδυάζουμε όλες αυτές τις πληροφορίες οι οποίες βασίζονται σε αισθήσεις και κατά συνέπεια, σε λέξεις με απώτερο στόχο όχι μόνο την κατανόηση αλλά και την ευχαρίστηση, το θυμό, την επιθυμία ή οποιοδήποτε άλλο ανθρώπινο συναίσθημα που θα μετατρέψει την κατανόηση σε δράση. Η γραφή γίνεται μια δημιουργική διαδικασία. Είτε γράφουμε ένα μυθιστόρημα, είτε μια απαρίθμηση γεγονότων, συναισθημάτων, εντυπώσεων, απαιτούνται ίδιες ικανότητες ανάπτυξης της φαντασίας.

Η διαδικασία κατά την οποία ο συγγραφέας μετουσιώνει τον κόσμο σε λέξεις, είναι αρκούντως δημιουργική… Μέσα από αυτή παρουσιάζει τον μυθιστορηματικό του λόγο και γίνεται κομμάτι του αναγνώστη. Ο συγγραφέας έρχεται αντιμέτωπος με τον γραπτό λόγο αλλά και με τον εσωτερικό και εξωτερικό κόσμο του, προσπαθώντας να κατανοήσει τόσο τις λέξεις όσο και τις ιδέες. Για να αποδοθούν οι ιδέες, οι περιγραφές και οι αφηγήσεις, πρέπει κατά βάση να αποτυπωθούν με μια «φόρμα», απλή αλλά και κατανοητή από το ευρύ κοινό.

Δεδομένου ότι οι λέξεις είναι ο πρωταρχικός τρόπος έκφρασης, όποιος δεν έχει καταφέρει να αξιοποιήσει τη δημιουργική της χρήση, δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένος για επικοινωνία σε οποιαδήποτε θεματική περιοχή.

Σε ένα μέσο μάθημα βιολογίας για παράδειγμα, ο μαθητής συναντά νέες λέξεις όπως και σε μια νέα «ξένη» γλώσσα. Κοιτώντας ένα ιατρικό λεξικό, ένα επιστημονικό λεξικό ή ένα βιβλίο μαθηματικών, θα διαπιστώσουμε αρκετές διαφορές στον τρόπο γραφής αλλά κυρίως και το λεξιλόγιο, ακόμα κι αν είναι γραμμένα στην ίδια γλώσσα.

…Ένα [R] με διττή σημασία: [R]eading & w[R]iting. Προστιθέμενη αξία στη χαρτογράφηση-αποτύπωση μιας πρακτικής στην εκπαιδευτική διαδικασία ή μια ουσιαστική προσθήκη σε μια πετυχημένη προσέγγιση; Μήπως με την προσθήκη αυτή συμπληρώνεται το puzzle με το σημαντικό κομμάτι που έλειπε;

Η μετατροπή του STEM σε STEAM ενεργοποιεί τις επιστήμες και την τέχνη. Προχωρά ένα βήμα παραπέρα. Η μετατροπή του STEAM σε STREAM απελευθερώνει πολύ ισχυρά ρεύματα δημιουργικότητας. Όλοι έχουμε τόσα πολλά να μάθουμε ο ένας από τον άλλο. Ας ενοποιήσουμε τους πιο ζωτικούς μας κλάδους… που είναι διαφορετικοί στον καθένα μας.

*Ας εντοπίσουμε και ας συνθέσουμε τη δημιουργική μας διαφορετικότητα, στη σχετική Επιστημονική Ημερίδα που διοργανώνουμε στα Εκπαιδευτήρια Δούκα, σε μια προσπάθεια αποσαφήνισης του όρου.

Επιστημονική Ημερίδα

STREAM: Aπό το STEM... και το STE[A]M... στο ST[R]EAM

H Ανάγνωση και η Γραφή ως βασικές συνιστώσες των επιστημών

-Σάββατο 2 Μαρτίου 2019

-Θέατρο Πολιτιστικού Κέντρου Δαΐς

(οδός Μεσογείων 151, Μαρούσι)

-Είσοδος ελεύθερη

-Πληροφορίες: https://www.stream-education.site