6-12
12-15

9 μέτρα προστασίας και αντιμετώπισης του διαδικτυακού εκβιασμού

Πώς αντιδράμε όταν τα προσωπικά δεδομένα των παιδιών μας πέσουν σε λάθος χέρια μέσω της συνομιλίας με webcam και πώς θα τα προστατεύσουμε από τον διαδικτυακό εκβιασμό;

Οι νέοι και τα παιδιά χρησιμοποιούν τη συνομιλία μέσω webcam για να επικοινωνήσουν με άλλους ανθρώπους. Ο κίνδυνος που μπορεί να προκύψει από την ακατάλληλη και μη προσεκτική χρήση αυτής της υπηρεσίας είναι ο εκβιασμός για ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα (sextortion) που μπορεί να περιέλθουν σε λάθος χέρια.

Είναι πολύ σημαντικό ως γονείς να έχουμε προειδοποιήσει το παιδί για αυτό το ενδεχόμενο και να του έχουμε εμπνεύσει εμπιστοσύνη έτσι ώστε αν κάτι ανάλογο του συμβεί να έρθει και να μας το εμπιστευτεί. 

Μέτρα προστασίας και πρόληψης του sextortion:

1. Είναι σημαντικό να επιβλέπετε τις διαδικτυακές δραστηριότητες του παιδιού και να μην το αφήνετε να σερφάρει ανεξέλεγκτα. Σε μεγαλύτερης ηλικίας παιδιά αυτή η επίβλεψη θα πρέπει να γίνεται διακριτικά αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να παραλείπεται.

2. Δώστε έμφαση έτσι ώστε το παιδί να συνειδητοποιήσει ότι μερικές φορές στο διαδίκτυο οι άνθρωποι δεν είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι είναι. Επιτήδειοι μπορεί να υποστηρίξουν ότι έχει χαλάσει η κάμερά τους για αυτό το παιδί δεν μπορεί να τους δει ή να πείσουν το παιδί ότι τους βλέπει εμφανίζοντας ένα ψεύτικο βίντεο. Τα παιδιά έχουν την τάση να πιστεύουν αυτά που βλέπουν και έτσι είναι πιο εύκολο να ξεγελαστούν.

3. Συζητήστε με το παιδί σχετικά με το ποιους αποδέχεται ως φίλους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιεί και με ποιους δέχεται να συνομιλήσει σε απευθείας σύνδεση. Βοηθήστε το να συνειδητοποιήσει ότι φίλοι του είναι μόνο όσοι γνωρίζει στον πραγματικό κόσμο. Σιγουρευτείτε ότι έχει κάνει τις σωστές ρυθμίσεις  απορρήτου στους λογαριασμούς που χρησιμοποιεί. Η επιλογή «φίλους μόνο» είναι ένα μέσο αποφυγής επαφής με ξένους.

4. Μιλήστε του για τη σημασία της προστασίας των προσωπικών του δεδομένων και της διαδικτυακής φήμης του. Οι επιτήδειοι αναζητούν προφίλ παιδιών που φαίνεται ότι δεν είναι τόσο προσεκτικά και αποκαλύπτουν πράγματα για τον εαυτό τους μέσα από σχόλια και φωτογραφίες.

Επίσης είναι πολύ σημαντικό το παιδί να κατανοήσει ποιες φωτογραφίες/βίντεο είναι κατάλληλα προς κοινοποίηση και ποια όχι. Για να το βοηθήσετε σε αυτό αναφερθείτε στον «Κανόνα της Γιαγιάς»: Αν μια φωτογραφία θα ντρεπόταν να τη δείξει στη γιαγιά του, τότε δεν είναι κατάλληλη για κοινοποίηση. 

5. Βοηθήστε το παιδί να συνειδητοποιήσει ότι στο διαδίκτυο δεν υπάρχει ιδιωτικότητα. Ακόμα και όταν συνομιλεί σε απευθείας σύνδεση ιδιωτικά με κάποιον στο διαδίκτυο, η συνομιλία δύναται να καταγραφεί και να κοινοποιηθεί δημόσια. Το ίδιο συμβαίνει και με τις φωτογραφίες/βίντεο που μοιράζεται ιδιωτικά και οι οποίες μπορούν πολύ εύκολα να παραποιηθούν. Ακόμα και η αποθήκευση πολύ προσωπικών φωτογραφιών, π.χ. στο κινητό, ενέχει κινδύνους. Αν το κινητό κλαπεί ή χαθεί, τότε αυτές οι φωτογραφίες μπορούν να βρεθούν σε λάθος χέρια και να διανεμηθούν δημόσια.

Αν ο υπολογιστής βρίσκεται στο δωμάτιο του παιδιού, φρόνιμο θα ήταν όταν η κάμερα δεν χρησιμοποιείται, να καλύπτεται με ένα αυτοκόλλητο.

Επίσης είναι σημαντικό το παιδί στις συσκευές του να χρησιμοποιεί προγράμματα antivirus και firewall και να τα ενημερώνει έτσι ώστε να προστατεύεται από επιθέσεις που μπορούν να του αποσπάσουν προσωπικά δεδομένα και σημαντικό υλικό.

Πώς να αντιδράσω αν το παιδί μου πέσει θύμα εκβιασμού μέσω διαδικτύου;

1. Προσπαθήστε να παραμείνετε ήρεμοι και να μην αντιδράσετε υπερβολικά. Το ότι το παιδί  σας εμπιστεύτηκε το πρόβλημα είναι ένα πολύ μεγάλο βήμα και θα πρέπει να φανείτε αντάξιοι της εμπιστοσύνης του προσφέροντάς του ουσιαστική βοήθεια και όχι επιπλήττοντάς το για τυχόν λάθη που έκανε και τα οποία το οδήγησαν σε δύσκολη θέση. 

2. Να είστε υποστηρικτικοί και ενημερωθείτε για όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με το περιστατικό ώστε να μπορείτε να δράσετε αποτελεσματικά. Αν το παιδί χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη απευθυνθείτε σε κάποιον επαγγελματία. Ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλές παρέχει και η γραμμή βοηθείας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου (help-line.gr) στο 210 6007686.

3. Εάν ο επιτήδειος έχει ανεβάσει κάποιο βίντεο με το παιδί στο διαδίκτυο, αναφέρετέ το αμέσως στον ιστότοπο που φιλοξενείται, αφού πρώτα κρατήσετε όσες αποδείξεις μπορείτε. Αναφέρετέ το επίσης στον ιστότοπο / την υπηρεσία όπου έγινε αρχικά η επαφή. Καταγγείλετε το περιστατικό στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Παράνομη δραστηριότητα στο διαδίκτυο μπορείτε να καταγγείλετε και στη SafeLine.gr.

4. Μην πληρώνετε χρήματα στους εκβιαστές καθώς δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η πληρωμή χρημάτων θα σταματήσει την απειλή. Έχουν σημειωθεί πολλά περιστατικά εκβιασμού μέσω webcam που οι απατεώνες συνέχισαν να ζητούν χρήματα και μετά την πρώτη πληρωμή. Αν έχει γίνει πληρωμή, επικοινωνήστε με την τράπεζα το συντομότερο δυνατόν για να την ακυρώσετε.